Niecodzienne lekcje historii
Historia podpowiada nam jak nie popełniać tych samych błędów, pomaga nam odkrywać nasze korzenie, uczy nas pokory w stosunku do czasu oraz szacunku do dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Często podpowiada skąd przyszliśmy, ale też dokąd zmierzamy.
Szkoła w Okupie Małym w ubiegłym roku obchodziła 60-tą rocznicę istnienia w obecnym budynku. Już niedługo będzie celebrować swoją 80. rocznicę istnienia. Jest to odpowiedni moment, żeby zadać pytanie co się działo we wsi Okup przed powstaniem szkoły. Czy istniała tu inna placówka? Kto zamieszkiwał te ziemie? Gdzie poszukiwać historii regionu? Wsie Okup Mały oraz Okup Wielki pojawiają się na mapach już w XVI wieku. Na początku XIX wieku do naszej okolicy przybywają osadnicy z obszaru Prus. Niemieccy osadnicy żyli razem z Polakami aż do czasów koszmaru II wojny światowej. Przed wojną w Okupie istniał młyn na prawym brzegu Grabi. Przez wieś przebiegała ważna trasa, istniał park z ośrodkiem wypoczynkowym. O wsi Okup wspominają gazety w XIX wieku i dwudziestolecia międzywojennego. Niestety wiele pochłonął czas. Po młynie pozostały jedynie wspomnienia i drewniane kołki na dnie koryta rzeki. Cmentarz z ukrytymi nagrobkami z okresu XIX wieku do dziś znajduje się w lesie na terenie dawnego Okupa Fabrycznego.
11 września 2024 roku wiele odpowiedzi na te i inne pytania uzyskali uczniowie szkoły w Okupie podczas pierwszej, niecodziennej lekcji historii, którą przeprowadził absolwent dr hab. Krzysztof Zawierucha. Pan Krzysztof przedstawił uczniom zarys historii wsi Okup, jej rozwój na podstawie map, ciekawostki z dawnej prasy oraz przypomniał opowieści przekazane przez najstarszych mieszkańców. Na podstawie map uczniowie Okupa, Kopyści i pobliskich terenów mogli ustalić, co znajdowało się kiedyś w miejscu obecnego ich zamieszkania.
Jednym z miejsc, które można jeszcze uratować przed zapomnieniem jest cmentarz ewangelicki, dlatego druga lekcja historii z absolwentem odbyła się już poza terenem szkoły. 13 września 2024 roku w godzinach popołudniowych uczniowie wraz z p. Krzysztofem Zawieruchą, p. Tomaszem Tkaczukiem i p. Magdaleną Walczak udali się na cmentarz ewangelicki w poszukiwaniu pozostałych nagrobków i oczyszczenia ich z mchu i ściółki. Odnaleziono 24 nagrobki. Siedem z nich zachowało się w na tyle dobrym stanie, że można z nich odczytać nazwiska ich właścicieli. Cmentarz ewangelicki jest częścią naszej historycznej spuścizny. Niech ta i inne części wsi Okup nie trafią w niepamięć.
dr hab. Krzysztof Zawierucha jest absolwentem Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Okupie. Obecnie pracuje na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. Adam Mickiewicza w Poznaniu na stanowisku profesora uczelni. Jest biologiem i pasjonatem życia na lodowcach w odległej Arktyce gdzie pracuje każdego roku. Jednak poza zimnymi ekosystemami, mikroskopijnymi zwierzętami w regionach polarnych oraz zmianami klimatu pasjonuje go także przedwojenna historia rodzinnej wsi Okup.
